Bệnh Suy Tim Sống Được Bao Lâu? 3 Yếu Tố Quyết Định

Bệnh suy tim hay còn gọi là suy tim sung huyết, là một tình trạng nghiêm trọng ảnh hưởng đến khả năng bơm máu của tim đến các bộ phận khác trong cơ thể người. Đây là một vấn đề sức khỏe toàn cầu, gây ra gánh nặng kinh tế và xã hội đáng kể. Ở Việt Nam, với sự gia tăng tuổi thọ và tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh mạch vành, số người mắc bệnh suy tim cũng đang gia tăng. 

Hiểu rõ tuổi thọ trung bình và các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của người bệnh suy tim tại Việt Nam là vô cùng quan trọng để nâng cao nhận thức cộng đồng, cải thiện việc điều trị và chăm sóc bệnh nhân. Việc hiểu biết về tiên lượng bệnh suy tim, thời gian sống của người suy tim, khả năng sống sót bệnh suy tim, dự đoán tuổi thọ bệnh suy tim và tuổi thọ bệnh suy tim sẽ giúp người bệnh và gia đình chuẩn bị tốt hơn. Cùng My Auris tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết này.

Người bị suy tim sống được bao lâu?

Theo các nghiên cứu y khoa, kể từ thời điểm được chẩn đoán suy tim, khoảng 50% người bệnh có thể sống thêm trên 5 năm. Đáng chú ý, có đến 25% bệnh nhân kéo dài thời gian sống thêm trên 25 năm. Tuy nhiên, tuổi thọ của người mắc bệnh còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố quan trọng.

Theo hướng dẫn từ AHA/ACC và ESC, suy tim được phân loại thành 4 giai đoạn từ A đến D. Đồng thời, Hiệp hội Tim mạch New York (NYHA) cũng chia bệnh thành 4 mức độ (I – IV) dựa trên mức độ nặng nhẹ của triệu chứng và khả năng vận động của người bệnh.
Nhìn chung, tiên lượng suy tim sẽ xấu hơn nếu bệnh ở giai đoạn muộn. Người bệnh đang ở mức độ suy tim nặng thường có thời gian sống thêm ngắn hơn so với các giai đoạn nhẹ hơn.

Các bệnh lý nền đi kèm như: tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh mạch vành, hay viêm cơ tim có thể làm giảm chất lượng sống người bệnh suy tim và rút ngắn tuổi thọ. Ngoài ra, khả năng kiểm soát và điều trị những bệnh lý này cũng ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian sống thêm của người bệnh.

Việc xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả bởi đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao đóng vai trò quyết định trong cải thiện tiên lượng. Người bệnh nên được theo dõi bởi bác sĩ tim mạch có kinh nghiệm để kiểm soát bệnh tốt hơn và kéo dài tuổi thọ.

Một chế độ chăm sóc suy tim hợp lý – bao gồm dinh dưỡng khoa học, nghỉ ngơi đầy đủ, và tuân thủ điều trị – sẽ giúp cải thiện chất lượng sống người bệnh suy tim, tăng sức đề kháng và hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị lâu dài.

Bệnh suy tim giai đoạn cuối sống được bao lâu?

Suy tim giai đoạn cuối (phân độ suy tim D theo Hiệp hội Tim mạch New York – NYHA) nghĩa là tim không còn khả năng bơm đủ máu đáp ứng nhu cầu của cơ thể, ngay cả khi nghỉ ngơi. Triệu chứng suy tim trở nên nghiêm trọng, bao gồm khó thở nặng, phù, mệt mỏi kéo dài, đau ngực. Biến chứng suy tim như rối loạn nhịp tim, tổn thương gan, thận cũng thường xuyên xảy ra.

Một số nghiên cứu cho thấy tuổi thọ trung bình của người bệnh suy tim giai đoạn cuối khoảng 6 tháng đến 2 năm. Tuy nhiên, nhiều người vẫn sống lâu hơn nhờ tiến bộ trong điều trị bệnh suy tim và chăm sóc bệnh nhân suy tim.

Các bước tự đánh giá:

Theo dõi triệu chứng: Ghi lại tần suất và mức độ khó thở, phù, mệt mỏi.

Đo huyết áp, mạch: Thường xuyên kiểm tra các chỉ số này tại nhà.

Theo dõi cân nặng: Sự thay đổi đột ngột về cân nặng có thể là dấu hiệu tích nước.

Bệnh suy tim có chữa khỏi được không

Bệnh suy tim hiện nay chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, với các phương pháp điều trị hiện đại, nhiều người bệnh có thể cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và kéo dài thời gian sống. Điều trị bệnh suy tim bao gồm sử dụng thuốc (như thuốc ức chế men chuyển, thuốc lợi tiểu), thay đổi lối sống lành mạnh (chế độ ăn uống, tập luyện), và trong một số trường hợp, phẫu thuật (ví dụ: đặt máy khử rung tim cấy ghép).

Tuổi thọ trung bình của người mắc bệnh suy tim ở Việt Nam

Thật khó để đưa ra một con số chính xác về tuổi thọ trung bình của người mắc bệnh suy tim ở Việt Nam. Dữ liệu thống kê về bệnh này còn hạn chế, và tuổi thọ thực tế phụ thuộc rất nhiều vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm: giai đoạn của bệnh suy tim (phân độ suy tim), các bệnh nền kèm theo (như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh van tim, rối loạn nhịp tim, bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim…), mức độ nghiêm trọng của bệnh, tình trạng sức khỏe tổng thể, khả năng tiếp cận với dịch vụ y tế chất lượng cao, sự tuân thủ phác đồ điều trị, và quan trọng nhất là chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy, tuổi thọ của người bệnh suy tim thay đổi đáng kể tùy thuộc vào giai đoạn bệnh. Người bệnh ở giai đoạn đầu có thể sống nhiều năm với chất lượng sống tốt nếu được điều trị kịp thời và tuân thủ phác đồ. Ngược lại, bệnh suy tim giai đoạn cuối thường có tiên lượng xấu, thời gian sống ngắn và chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Thời gian sống của người suy tim giai đoạn cuối có thể chỉ tính bằng tháng hoặc thậm chí vài tuần. Khả năng sống sót bệnh suy tim giảm dần theo từng giai đoạn. Do đó, việc dự đoán tuổi thọ bệnh suy tim và tuổi thọ bệnh suy tim cần được đánh giá một cách toàn diện bởi bác sĩ chuyên khoa tim mạch.

Các yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ của bệnh nhân suy tim

Tuổi thọ của người mắc suy tim phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: nguyên nhân gây bệnh, giai đoạn suy tim, phân suất tống máu, yếu tố di truyền, độ tuổi, giới tính, bệnh lý kèm theo, mức độ khả năng gắng sức và hiệu quả của điều trị suy tim. Hiểu rõ những yếu tố này giúp dự đoán tiên lượng suy tim và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Tiên lượng sống theo từng giai đoạn suy tim

Khi được chẩn đoán suy tim, câu hỏi đầu tiên người bệnh thường đặt ra là: “Tôi có thể sống được bao lâu nữa?”. Câu trả lời sẽ khác nhau tùy vào giai đoạn bệnh lúc chẩn đoán:

• Giai đoạn A (tiền suy tim): Người bệnh có nguy cơ mắc suy tim do các yếu tố như tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh động mạch vành sớm hoặc tiền sử gia đình có người mắc bệnh cơ tim.
• Giai đoạn B: Tim đã có cấu trúc bất thường nhưng chưa xuất hiện triệu chứng. Thường gặp ở người từng nhồi máu cơ tim hoặc có bệnh van tim.
• Giai đoạn C: Bệnh nhân đã xuất hiện triệu chứng suy tim như khó thở, mệt mỏi, phù chân hoặc thở nặng khi nằm.
• Giai đoạn D: Suy tim tiến triển nặng, dù đã được điều trị tối ưu.

Tỷ lệ sống sót sau 5 năm theo từng giai đoạn như sau:

Tiên lượng sống theo độ tuổi

Độ tuổi là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tỷ lệ tử vong và nguy cơ nhập viện vì suy tim. Người cao tuổi thường dễ mắc suy tim hơn và có nguy cơ gặp biến chứng nghiêm trọng.

Một nghiên cứu lâm sàng cho thấy, người bệnh từ 20–44 tuổi có tỷ lệ tử vong thấp hơn. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong sau 30 ngày là 3.9%, sau 1 năm là 12.4%, và sau 5 năm là 27.7%.

Ngoài ra, 78% người suy tim dưới 65 tuổi sống được trên 5 năm, trong khi chỉ 49% bệnh nhân trên 75 tuổi đạt được mốc này.

Tiên lượng sống theo giới tính

Giới tính cũng ảnh hưởng đến tuổi thọ của người suy tim. Phụ nữ thường sống lâu hơn nam giới khi mắc suy tim không do thiếu máu cơ tim. Tuy nhiên, sau mãn kinh, nguy cơ giảm tuổi thọ tăng lên do các yếu tố:

• Tăng huyết áp
• Bệnh van tim
• Đái tháo đường
• Bệnh động mạch vành
  

Tiên lượng sống theo khả năng gắng sức

Khả năng gắng sức bị suy giảm là một trong những dấu hiệu quan trọng của suy tim. Người bệnh thường gặp tình trạng khó thở, mệt mỏi, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và làm tăng nguy cơ tử vong.

Tỷ lệ sống 3 năm ở người có khả năng gắng sức kém chỉ đạt 57%, so với 93% ở người có sức bền bình thường. Yếu tố như thiếu máu, béo phì hoặc rối loạn cơ xương cũng ảnh hưởng đến mức độ gắng sức.

Tiên lượng sống theo phân suất tống máu (LVEF)

Phân suất tống máu là chỉ số phản ánh hiệu suất bơm máu của tâm thất trái. Giá trị bình thường từ 50-70%. Nếu LVEF dưới 40%, nguy cơ tử vong do bệnh cơ tim và suy tim sẽ tăng lên.

Tỷ lệ tử vong theo mức LVEF:

Tuy nhiên, nghiên cứu năm 2017 cho thấy, tỷ lệ sống sót 5 năm ở tất cả người bệnh suy tim nhập viện chỉ khoảng 24.6%, bất kể mức LVEF. Phân tích năm 2019 cũng không phát hiện sự khác biệt đáng kể về tỷ lệ sống sót 5 năm giữa nhóm có LVEF trên và dưới 40%.

Tiên lượng sống theo bệnh lý kèm theo

Sự xuất hiện của bệnh lý kèm theo như bệnh mạch vành, tiểu đường, COPD, béo phì, tăng huyết áp có thể làm giảm tuổi thọ người bệnh suy tim. Một nghiên cứu cho thấy, COPD làm tăng nguy cơ tử vong thêm 16% ở người suy tim.

Ngoài ra, 20–40% bệnh nhân suy tim đồng thời mắc đái tháo đường type 2, làm tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Đáng chú ý, khoảng 10% bệnh nhân chưa được chẩn đoán tiểu đường dù đã có nguy cơ cao.

Các phương pháp điều trị bệnh suy tim: hướng dẫn toàn diện

Mục tiêu điều trị là cải thiện chức năng tim, giảm các triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng suy tim và nâng cao chất lượng cuộc sống, kéo dài thời gian sống của người bệnh (Thời gian sống của người suy tim). Các phương pháp điều trị bao gồm:

Điều trị bằng thuốc

Thuốc ức chế men chuyển (ACE inhibitors): Giúp làm giãn mạch máu, giảm tải trọng cho tim.

Thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARBs): Có tác dụng tương tự như ACE inhibitors, được sử dụng cho những bệnh nhân không dung nạp ACE inhibitors.

Thuốc lợi tiểu: Giúp loại bỏ lượng nước dư thừa và natri ra khỏi cơ thể, giảm phù nề và giảm tải trọng cho tim.

Thuốc chẹn beta: Giảm nhịp tim và sức co bóp của tim, giúp giảm tải trọng cho tim.

Thuốc điều trị nhịp tim bất thường: Điều chỉnh các rối loạn nhịp tim nếu có.

Thuốc trợ tim: Tăng cường sức co bóp của tim.

Digoxin: Thuốc trợ tim giúp tăng cường lực co bóp của tim.

Điều trị không dùng thuốc

Chế độ ăn uống lành mạnh: Giảm muối, chất béo bão hòa và cholesterol.

Tập thể dục thường xuyên: Tập luyện nhẹ nhàng, thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe tim mạch.

Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì: Giảm tải trọng cho tim.

Bỏ thuốc lá: Thuốc lá gây hại nghiêm trọng cho hệ tim mạch.

Quản lý căng thẳng: Stress ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch.

Phương pháp can thiệp

Cấy máy khử rung tim cấy ghép (ICD): Được sử dụng để điều trị rối loạn nhịp tim nguy hiểm.

Đặt stent: Mở rộng các động mạch bị hẹp do bệnh mạch vành.

Phẫu thuật bắc cầu mạch vành: Tạo đường dẫn máu mới để bypass các động mạch bị tắc nghẽn.

Cấy ghép máy trợ tim: Hỗ trợ chức năng bơm máu của tim.

Cấy ghép tim: Là phương pháp cuối cùng khi các phương pháp khác không còn hiệu quả.

Mối liên hệ giữa các bệnh nền

Tăng huyết áp, đái tháo đường và sự tiến triển của bệnh suy tim

Tăng huyết áp làm tăng gánh nặng lên tim, buộc tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi nuôi cơ thể. Theo thời gian, điều này làm suy yếu cơ tim, dẫn đến suy tim. Tương tự, đái tháo đường gây tổn thương mạch máu, bao gồm cả các mạch máu nuôi tim. Sự tổn thương này làm giảm khả năng cung cấp máu và oxy cho tim, góp phần vào sự phát triển của bệnh suy tim. Cả hai bệnh này đều thúc đẩy quá trình xơ hóa và làm cứng động mạch, ảnh hưởng đến chức năng hệ tim mạch.

Ảnh hưởng đến tuổi thọ và khả năng hồi phục

Sự hiện diện của tăng huyết áp và đái tháo đường không chỉ làm tăng nguy cơ mắc bệnh suy tim mà còn làm xấu đi tiên lượng bệnh suy tim. Người bệnh suy tim kèm tăng huyết áp và đái tháo đường thường có thời gian sống ngắn hơn, khả năng hồi phục kém hơn so với những người chỉ mắc suy tim đơn thuần. Thời gian sống của người suy tim, tuổi thọ bệnh nhân suy tim, và khả năng sống sót bệnh suy tim đều bị ảnh hưởng nặng nề. Việc dự đoán tuổi thọ bệnh suy tim trở nên khó khăn hơn và phụ thuộc nhiều vào mức độ nghiêm trọng của các bệnh nền và đáp ứng điều trị. Bệnh suy tim giai đoạn cuối, trong trường hợp này, thường có tiên lượng xấu và thời gian sống ngắn. Các biến chứng suy tim cũng xuất hiện thường xuyên hơn và nặng hơn.

Quản lý bệnh nền để kéo dài tuổi thọ

Để cải thiện tuổi thọ và chất lượng cuộc sống cho người bệnh suy tim, việc kiểm soát tốt tăng huyết áp và đái tháo đường là vô cùng quan trọng. Điều này bao gồm:

Tuân thủ phác đồ điều trị: Sử dụng thuốc ức chế men chuyển, thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị đái tháo đường theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Chế độ ăn uống lành mạnh: Giảm lượng muối, chất béo bão hòa, đường, tăng cường rau xanh, trái cây.

Tập luyện thể dục đều đặn: Tập thể dục vừa phải giúp cải thiện sức khỏe tim mạch.

Giữ cân nặng hợp lý: Béo phì làm gia tăng gánh nặng cho tim.

Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng có thể làm tăng huyết áp.

Kinh nghiệm thực tế và tiên lượng sống của người bệnh suy tim ở các giai đoạn

Giai đoạn I-II: Ở giai đoạn này, người bệnh thường có ít triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ. Thời gian sống còn phụ thuộc nhiều vào các yếu tố khác như tuổi tác, bệnh nền (tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh mạch vành…). Với điều trị thích hợp, nhiều người bệnh có thể sống nhiều năm với chất lượng cuộc sống tốt. Điều trị tập trung vào kiểm soát các yếu tố nguy cơ, thuốc ức chế men chuyển, thuốc lợi tiểu…

Giai đoạn III-IV: Đây là giai đoạn suy tim nặng. Người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng rõ rệt như khó thở, phù nề, mệt mỏi. Thời gian sống ngắn hơn so với các giai đoạn trước. Tiên lượng bệnh suy tim giai đoạn cuối phụ thuộc nhiều vào việc đáp ứng điều trị, sự chăm sóc y tế và tình trạng sức khỏe tổng thể. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm máy khử rung tim cấy ghép, thuốc điều trị chuyên sâu, và hỗ trợ hô hấp. Thời gian sống có thể dao động từ vài tháng đến vài năm.

Kinh nghiệm thực tế của người bệnh suy tim rất đa dạng. Một số người có thể sống nhiều năm với bệnh, trong khi số khác lại gặp phải những biến chứng nghiêm trọng và tử vong sớm. Chất lượng cuộc sống của người bệnh cũng khác nhau, phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, khả năng đáp ứng điều trị, và sự hỗ trợ từ gia đình và cộng đồng.

Suy tim trái: Thường biểu hiện bằng khó thở khi gắng sức, khó thở khi nằm, ho khan.

Suy tim phải: Thường gây phù nề chân, gan to.

Suy tim tâm thu: Giảm khả năng co bóp của tim.

Suy tim tâm trương: Giảm khả năng giãn nở của tim.

Làm thế nào để duy trì chất lượng cuộc sống

Ngoài điều trị y tế, lối sống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ của người bệnh suy tim. Điều này bao gồm:

Chế độ ăn uống: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám. Hạn chế muối, chất béo bão hòa và đường. Thực đơn nên được xây dựng bởi chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể người, đồng thời hỗ trợ quá trình hồi phục.

Tập luyện thể dục: Tập thể dục thường xuyên, nhưng với cường độ vừa phải, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia. Việc tập luyện giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, tăng cường sức mạnh cơ bắp và giảm cân (nếu cần). Các hoạt động như đi bộ nhanh, bơi lội, yoga rất thích hợp.

Quản lý stress: Căng thẳng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng suy tim. Hãy tìm cách quản lý stress hiệu quả như thiền, yoga, nghe nhạc thư giãn, hoặc tham gia các hoạt động sở thích.

Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc (7-8 tiếng mỗi đêm) giúp cơ thể phục hồi và tái tạo năng lượng.

Kiểm soát các bệnh lý kèm theo: Nếu bạn bị tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh van tim, rối loạn nhịp tim hay các bệnh tim mạch khác, việc kiểm soát tốt các bệnh này là vô cùng quan trọng để bảo vệ hệ tuần hoàn và tim khỏe mạnh. Tất cả đều góp phần vào sức khỏe tốt và sống lâu.