Phải mất 323 ngày để vaccine SARS bắt đầu thử nghiệm trên người vào năm 2002, trong khi dịch Ebola là 164 ngày và dịch H1N1 chỉ mất 89 ngày. Tuy nhiên, với đại dịch Covid-19, các nhà khoa học đã lập nên kỳ tích khi rút ngắn thời gian xuống còn 63 ngày, giúp vaccine nhanh chóng bước vào giai đoạn thử nghiệm trên người và đạt hiệu quả ngoài mong đợi. Đặc biệt, vaccine Moderna—”viên đạn bạc” trong cuộc đua chống dịch—được kỳ vọng sẽ giúp thế giới sớm trở lại trạng thái bình thường.
Mục Lục
Vắc xin Moderna của nước nào sản xuất?
Vắc xin Moderna là sản phẩm do công ty công nghệ sinh học hàng đầu tại Mỹ sáng chế. Được thành lập từ năm 2010, Moderna đặt trụ sở tại Cambridge, Massachusetts (Mỹ) và hiện sở hữu nhiều bản quyền liên quan đến công nghệ RNA, bao gồm vắc xin COVID-19.
Vắc xin Moderna, hay còn gọi là mRNA-1273, là kết quả hợp tác giữa Moderna và NIAID (Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ). Điểm đặc biệt của vắc xin này là việc ứng dụng công nghệ RNA (RNA thông tin – mRNA), giúp tạo kháng thể một cách chủ động.
Vắc xin Moderna hoạt động bằng cách đưa vào cơ thể người đoạn mRNA mang thông tin di truyền của SARS-CoV-2. Khi được tiêm, tế bào của cơ thể sẽ sản sinh protein bề mặt virus, giúp hệ miễn dịch huấn luyện tạo kháng thể và chuẩn bị sẵn sàng chống lại mầm bệnh.
Vắc xin Moderna sử dụng công nghệ RNA mới, nhanh chóng tác động tới hệ miễn dịch. Với quy trình bào chế tiên tiến và kiểm định nghiêm ngặt, vắc xin Moderna được chứng minh đảm bảo hiệu quả và an toàn cho người sử dụng.

Vắc xin Moderna có an toàn không?
Vắc xin Moderna đã trải qua quá trình kiểm tra nghiêm ngặt từ Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) và đáp ứng đầy đủ tiêu chí do Nhóm Chuyên gia Tư vấn Chiến lược về Tiêm chủng (SAGE) của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thiết lập. Điều này đảm bảo vắc xin đạt tiêu chuẩn về an toàn và hiệu quả trong phòng ngừa Covid-19.
Sau khi được EMA phê duyệt, vắc xin Moderna đã được triển khai rộng rãi tại nhiều quốc gia trong Liên minh Châu Âu, cũng như các nước khác như Hoa Kỳ, Canada, Nhật Bản, Israel, v.v. Điều này chứng minh mức độ tin cậy và sự chấp nhận toàn cầu đối với vắc xin này.
Mặc dù vắc xin đã được chứng minh an toàn, người được tiêm chủng cần được theo dõi ít nhất 15 phút sau khi tiêm để phát hiện các triệu chứng bất thường. Đặc biệt, những người có phản ứng dị ứng nghiêm trọng sau liều đầu tiên không nên tiếp tục tiêm liều vắc xin tiếp theo để tránh các phản ứng bất lợi.
Về lâu dài, việc theo dõi sức khỏe sau tiêm là rất quan trọng. Các chuyên gia y tế cần tiếp tục đánh giá để phát hiện các tác dụng phụ hoặc phản ứng bất lợi có thể xảy ra. Điều này giúp đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của vắc xin trong cộng đồng.

Tranh chấp bằng sáng chế giữa Pfizer, BioNTech và Moderna
Hãng dược phẩm Pfizer (Mỹ) và BioNTech (Đức) đã đệ đơn kiện Moderna lên Tòa án London (Anh) vào tháng 9/2022 nhằm yêu cầu thu hồi hai bằng sáng chế liên quan đến vaccine mRNA của Moderna. Đây là một phần trong cuộc chiến pháp lý về quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực công nghệ mRNA.
Ngày 23/4/2023, Tòa án cấp cao tại London bắt đầu xét xử vụ kiện tụng giữa ba hãng dược phẩm lớn. Pfizer và BioNTech cáo buộc Moderna đã sử dụng bằng sáng chế không hợp lệ để ngăn cản cạnh tranh trên thị trường vaccine phòng Covid-19. Tranh chấp bằng sáng chế này đang thu hút sự quan tâm lớn do ảnh hưởng đến ngành công nghiệp dược phẩm toàn cầu.
Trước đó, vào tháng 8/2022, Moderna cũng khởi kiện Pfizer và BioNTech về vaccine Comirnaty, yêu cầu bồi thường thiệt hại do vi phạm bằng sáng chế của hãng. Moderna tuyên bố rằng công nghệ mRNA của họ đã bị đối thủ sử dụng trái phép để phát triển vaccine.
Năm 2022, Moderna đạt doanh thu 6,7 tỷ USD từ vaccine Spikevax, trong khi Pfizer thu về 11,2 tỷ USD từ vaccine Comirnaty. Đây là hai loại vaccine mRNA hàng đầu trên thị trường, đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19.
Quá trình xét xử tại Tòa án London dự kiến kéo dài đến giữa tháng 5/2023 trước khi có phán quyết cuối cùng. Bên cạnh vụ kiện tại Anh, các hãng dược phẩm này còn đang đối mặt với tranh chấp bằng sáng chế tại Đức, Hà Lan, Bỉ, Mỹ và Văn phòng cấp bằng sáng chế châu Âu.
Vụ kiện này không chỉ tác động đến ngành dược phẩm mà còn có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của công nghệ mRNA trong tương lai. Quyết định của tòa án sẽ có vai trò quan trọng trong việc xác định quyền sở hữu trí tuệ và sự công bằng trong lĩnh vực vaccine.
Tác dụng phụ của vắc xin Moderna
Khi tiêm vắc xin Moderna, người tiêm có thể gặp một số tác dụng phụ phổ biến. Những phản ứng này thường xuất hiện trong vòng 1 – 2 ngày sau khi tiêm và có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, nhưng thường tự biến mất sau vài ngày mà không gây nguy hại nghiêm trọng.
Tác dụng phụ tại vị trí tiêm: Đau, sưng, mẩn đỏ tại vùng tiêm.
Tác dụng phụ toàn thân
- Ớn lạnh, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ khớp, buồn nôn, nôn mửa.
- Một số trường hợp có thể gặp triệu chứng giống cúm, nhưng không ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.

Giá vắc xin Moderna là bao nhiêu?
Mặc dù vắc xin Moderna mang lại hiệu quả cao trong phòng bệnh, nhưng giá bán vẫn là vấn đề nhiều người quan tâm. Vào tháng 7/2020, đại diện hãng Moderna cho biết giá vắc xin Moderna dao động từ 25 – 30 USD cho mỗi liều vắc xin. Mức giá này chủ yếu áp dụng cho Mỹ và các quốc gia thu nhập cao. So với đối thủ trên thị trường, Moderna có mức giá cao hơn đáng kể.
Dựa trên các dữ liệu về độ an toàn, hiệu quả và chất lượng, ngày 29/06/2021, Bộ Y tế đã phê duyệt có điều kiện vắc xin Moderna để đáp ứng nhu cầu cấp bách trong công tác phòng, chống Covid-19 tại Việt Nam. Đây là loại vắc xin phòng Covid-19 thứ 5 được cấp phép tại Việt Nam, sau AstraZeneca, Sputnik V, Pfizer và Sinopharm. Năm 2021, Việt Nam dự kiến tiếp nhận khoảng 5 triệu liều vắc xin Moderna, góp phần quan trọng trong chiến dịch tiêm chủng toàn quốc.