Nhận biết dấu hiệu bị hôi miệng – 5 cách kiểm tra

Hôi miệng là một trong những vấn đề răng miệng rất được quan tâm. Bởi hơi thở có mùi khó chịu sẽ khiến chúng ta trở nên tự ti hơn trong giao tiếp hàng ngày. Hãy cùng My Auris tìm hiểu bài viết này để hiểu rõ về các dấu hiệu, nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng hôi miệng một cách hiệu quả nhất.

Hôi miệng là gì?

Hôi miệng, hay còn gọi là chứng halitosis, là tình trạng hơi thở có mùi khó chịu chủ yếu gây ra bởi sự phân hủy protein của vi khuẩn trong miệng, tạo thành các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi (Volatile Sulfur Compounds – VSCs).

Theo các nghiên cứu nha khoa quốc tế, có đến 85-90% trường hợp hôi miệng bắt nguồn từ trong khoang miệng. Mùi hôi này thực chất là do các hợp chất lưu huỳnh dễ bay hơi (VSC) gây ra. Các vi khuẩn kỵ khí trong miệng phân hủy các axit amin chứa lưu huỳnh từ thức ăn thừa, tế bào chết, và tạo ra các hợp chất gây mùi.

Ba hợp chất chính trong nhóm VSC gây nên mùi hôi khó chịu bao gồm:

• Hydrogen sulfide (H₂S): Có mùi đặc trưng của trứng thối.
• Methyl mercaptan (CH₃SH): Có mùi tương tự như bắp cải thối hoặc mùi gas.
• Dimethyl sulfide ((CH₃)₂S): Góp phần tạo nên mùi tổng thể.

Thông thường, các hợp chất này được nước bọt hòa tan và niêm mạc miệng hấp thụ, giúp kiểm soát mùi. Tuy nhiên, khi lượng VSCs được sản sinh quá nhiều, vượt qua khả năng xử lý tự nhiên của khoang miệng, hơi thở sẽ có mùi hôi rõ rệt.

Làm thế nào để nhận biết dấu hiệu hôi miệng?

Bạn có thể nhận biết qua hơi thở có mùi khó chịu (đặc biệt khi đói hoặc mới ngủ dậy), cảm giác có vị lạ trong miệng, hoặc tự kiểm tra bằng cách liếm cổ tay, hà hơi vào lòng bàn tay hay dùng chỉ nha khoa và ngửi.

Các dấu hiệu bị hôi miệng có thể dễ dàng nhận biết qua một số triệu chứng sau:

• Hơi thở có mùi hôi rất khó chịu vào buổi sáng sớm sau khi ngủ dậy, hoặc vào buổi chiều muộn khi bụng đói.
• Nướu răng dễ bị chảy máu khi đánh răng, có thể là dấu hiệu của viêm nướu.
• Miệng cảm thấy khô thường xuyên, lưỡi có một lớp màng màu trắng hoặc vàng.
• Răng có nhiều mảng bám màu vàng hoặc nâu (cao răng).
• Người khác nhận xét hoặc có phản ứng né tránh khi bạn nói chuyện ở cự ly gần.

Để tự kiểm tra hơi thở có mùi hay không và tìm ra dấu hiệu để khắc phục kịp thời, bạn có thể áp dụng 5 cách đơn giản và chính xác sau đây:

Cách 1: Liếm cổ tay để kiểm tra
Trước khi thực hiện, bạn nên rửa sạch cổ tay và lau khô. Sau đó dùng mặt trên của lưỡi liếm trực tiếp lên vùng da sạch ở cổ tay. Chờ khoảng 10 giây cho nước bọt khô lại, bạn hãy ngửi thử xem có mùi hay không. Nếu có mùi hôi nồng, khó chịu, đó chính là mùi thật trong hơi thở của bạn.

Cách 2: Dùng thìa để kiểm tra
Sử dụng một chiếc thìa sạch (bằng kim loại hoặc nhựa), úp mặt thìa xuống và nhẹ nhàng cạo từ phía trong cùng của lưỡi ra ngoài. Lớp cặn dính trên thìa chính là các mảnh vụn thức ăn, tế bào chết và vi khuẩn. Nếu lớp cặn này có màu sẫm và mùi khó chịu, khả năng cao bạn đang bị hôi miệng.

Cách 3: Ngửi hơi thở trực tiếp
Đây là cách đơn giản nhất. Bạn chỉ cần dùng hai bàn tay khum lại, che kín cả mũi và miệng. Sau đó, thở ra một hơi dài và mạnh vào lòng bàn tay rồi hít vào ngay lập tức bằng mũi để cảm nhận mùi hơi thở của mình.

Cách 4: Thổi hơi vào chiếc cốc
Chuẩn bị một chiếc cốc thủy tinh hoặc nhựa sạch và khô. Úp cốc vào miệng và mũi rồi thở ra bằng miệng trong vài giây. Sau đó, nhanh chóng đưa cốc ra và ngửi mùi không khí bên trong để kiểm tra.

Cách 5: Dùng chỉ nha khoa để kiểm tra
Đây là cách kiểm tra rất chính xác. Bạn dùng một đoạn chỉ nha khoa không mùi, luồn vào các kẽ răng, đặc biệt là các răng hàm phía trong. Sau đó, lấy sợi chỉ ra và ngửi. Mùi trên sợi chỉ chính là mùi từ các mảng bám thức ăn và vi khuẩn đang tồn tại trong kẽ răng của bạn.

Những nguyên nhân chính gây ra hôi miệng là gì?

Khoảng 85-90% trường hợp hôi miệng xuất phát từ các vấn đề trong khoang miệng như vệ sinh kém, sâu răng, viêm nướu, khô miệng. 10-15% còn lại do các nguyên nhân ngoài miệng như bệnh lý hô hấp, tiêu hóa, hoặc do thực phẩm.

Nguyên nhân do bệnh lý về răng miệng

Đây là nhóm nguyên nhân phổ biến nhất, chiếm đa số các trường hợp hôi miệng, bao gồm:

• Vệ sinh răng miệng kém: Không đánh răng thường xuyên, không dùng chỉ nha khoa và không cạo lưỡi sẽ để lại mảng bám và thức ăn thừa, tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn kỵ khí sinh sôi và gây mùi.
• Sâu răng: Các lỗ sâu là nơi trú ẩn hoàn hảo cho vi khuẩn. Thức ăn bị kẹt lại trong lỗ sâu và bị vi khuẩn phân hủy, gây ra mùi hôi thối.
• Cao răng (vôi răng): Mảng bám không được làm sạch sẽ cứng lại thành cao răng. Bề mặt sần sùi của cao răng là nơi vi khuẩn dễ dàng bám vào, phát triển và gây viêm nướu, hôi miệng.
• Viêm nướu (lợi), Viêm nha chu: Đây là tình trạng nhiễm trùng nướu do vi khuẩn. Khi bệnh tiến triển nặng, các túi mủ (túi nha chu) sẽ hình thành giữa răng và nướu, chứa đầy vi khuẩn và dịch viêm, gây ra mùi hôi rất nặng.
• Viêm lưỡi: Bề mặt lưỡi, đặc biệt là phần cuống lưỡi, có nhiều rãnh nhỏ là nơi tích tụ vi khuẩn và mảnh vụn thực phẩm. Nếu không vệ sinh lưỡi thường xuyên, lớp phủ này sẽ gây mùi.
• Khô miệng: Nước bọt có vai trò làm sạch miệng và trung hòa axit do vi khuẩn tạo ra. Khi lượng nước bọt giảm (do tác dụng phụ của thuốc, bệnh lý hoặc thở bằng miệng), vi khuẩn sẽ phát triển mạnh hơn, dẫn đến hôi miệng.

Các nguyên nhân khác

• Do thực phẩm: Việc tiêu thụ các loại thực phẩm có mùi mạnh như hành, tỏi, sầu riêng… có thể gây hôi miệng tạm thời. Các hợp chất gây mùi từ thực phẩm này sau khi tiêu hóa sẽ vào máu, lên phổi và thoát ra ngoài qua hơi thở.
• Bệnh lý đường tiêu hóa: Các bệnh như trào ngược dạ dày thực quản (GERD), hở van dạ dày, viêm loét dạ dày có thể khiến axit và thức ăn chưa tiêu hóa từ dạ dày trào ngược lên thực quản và cổ họng, gây ra hơi thở có mùi chua và khó chịu.
• Bệnh lý đường hô hấp: Nhiễm trùng đường hô hấp như viêm xoang, viêm amidan, viêm họng, viêm phế quản có thể tạo ra dịch nhầy và mủ chứa vi khuẩn, chảy xuống cổ họng và gây hôi miệng.
• Hút thuốc lá và sử dụng chất kích thích: Thuốc lá không chỉ để lại mùi khó chịu mà còn gây khô miệng, vàng răng và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về nướu. Rượu, bia cũng làm giảm tiết nước bọt và góp phần gây hôi miệng.
• Các bệnh lý toàn thân khác: Một số bệnh như tiểu đường không kiểm soát (hơi thở có mùi trái cây thối), suy gan (mùi tanh), suy thận (mùi amoniac) cũng có thể là nguyên nhân gây hôi miệng.
• Chế độ ăn kiêng: Các chế độ ăn kiêng low-carb (ít carbohydrate) hoặc nhịn ăn kéo dài khiến cơ thể đốt cháy chất béo để lấy năng lượng, quá trình này tạo ra các hợp chất gọi là ceton, khiến hơi thở có mùi đặc trưng.

Làm cách nào để khắc phục tình trạng hôi miệng?

Để khắc phục hôi miệng, cần kết hợp vệ sinh răng miệng đúng cách (đánh răng, dùng chỉ nha khoa, cạo lưỡi), uống đủ nước, điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh và đi khám nha khoa định kỳ 6 tháng/lần để cạo vôi răng và điều trị các bệnh lý nếu có.

Theo các bác sĩ nha khoa, để khắc phục và phòng ngừa hôi miệng hiệu quả, bạn cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

• Chăm sóc răng miệng đúng cách: Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày bằng kem đánh răng chứa flour. Sử dụng chỉ nha khoa hoặc máy tăm nước để làm sạch hoàn toàn các mảng bám ở kẽ răng. Đặc biệt, đừng quên dùng dụng cụ cạo lưỡi chuyên dụng để loại bỏ lớp màng vi khuẩn trên bề mặt lưỡi.
• Sử dụng nước súc miệng: Chọn các loại nước súc miệng kháng khuẩn, không chứa cồn để tránh làm khô miệng. Súc miệng sau khi đánh răng giúp tiêu diệt vi khuẩn còn sót lại và giữ hơi thở thơm mát lâu hơn.
• Uống đủ nước: Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để giữ cho miệng luôn đủ độ ẩm, kích thích tiết nước bọt và rửa trôi vi khuẩn, thức ăn thừa.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Hạn chế các thực phẩm gây mùi như hành, tỏi, thực phẩm nhiều đường và chất béo. Tăng cường ăn các loại rau xanh giòn (cần tây, táo) để làm sạch răng một cách tự nhiên. Sữa chua không đường cũng giúp giảm lượng hợp chất gây mùi trong miệng.
• Thăm khám nha khoa định kỳ: Đây là bước quan trọng nhất. Bạn nên đi cạo vôi răng và kiểm tra sức khỏe răng miệng tổng quát mỗi 6 tháng/lần. Nha sĩ sẽ giúp bạn làm sạch triệt để mảng bám, phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý như sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu.
• Điều trị các bệnh lý liên quan: Nếu hôi miệng do các bệnh lý toàn thân khác, bạn cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị dứt điểm nguyên nhân gốc rễ.

Mong rằng với những thông tin chi tiết trong bài viết về dấu hiệu, nguyên nhân và cách khắc phục hôi miệng, bạn đã hiểu rõ hơn về vấn đề này. Từ đó, biết cách chăm sóc, bảo vệ răng miệng tốt hơn để luôn có hơi thở thơm mát và tự tin. Hãy liên hệ ngay nha khoa My Auris để được tư vấn miễn phí cũng như đặt lịch thăm khám sớm nhất nhé.

Anh Thy